دفتر روزنامه

اولين مرحله حسابداري مرحله ثبت فعاليتهاست . در اين مرحله ، اطلاعات مربوط به فعاليتهاي مالي پس از تجزيه و تحليل و تعين تاثيري که بر معادله حسابداري دارند
( تعيين حسابهاي بدهکار و بستانکار ) و تنظيم سندهاي مربوط در دفتري به نام دفتر روزنامه يا همان دفتر ثبت اوليه به ترتيب تاريخ وقوع ثبت مي گردند .

بايد به اين نکته توجه کرد که ثبتي که در دفتر روزنامه انجام مي شود ، ثبت دو طرفه ناميده مي شود زيرا که هر دو طرف فعاليت مالي مورد توجه قرار مي گيرد .بنابراين همواره توازني بين حسابها برقرار مي باشد . قبل از پيدايش ثبت دو طرفه ثبت يکطرفه يا دفترداري ساده (دفترداري يکطرفه ) معمول بود ؛ که در آن يک طرف هر فعاليت مالي مورد توجه قرار مي گرفت . چنين سيستمي براي موسسات بزرگ امروزي به هيچ وجه قابل استفاده نيست زيرا به علت عدم ثبت کامل يک فعاليت مالي ، کنترل صحت عمليات انجام شده غير ممکن مي باشد . همچنين امکان تهيه صورتها و گزارشهاي مالي درست و قابل استفاده وجود ندارد .

موسسات مختلف با توجه به نوع و حجم کار ، دفاتر روزنامه متعددي را مورد استفاده قرار مي دهند . به طور کلي مي توان دفاتر روزنامه را به دو گروه تقسيم نمود : 

دفاتر روزنامه عمومي :
ساده ترين و متداولترين نوع دفتر روزنامه ، دفتريست که آن را دفتر روزنامه عمومي يا دفتر روزنامه دو ستوني مي نامند . اين دفتر داراي دو ستون براي مبالغ بدهکار و بستانکار مي باشد و براي انجام ثبت معاملات در تجارتخانه ها و موسسات کوچک کفايت مي کند . البته با توجه به نوع کار وحجم فعاليتهاي موسسات مختلف و به منظور کم کردن ميزان کار دفترداري ، مي توان ستونهاي ديگري نيز به دفتر روزنامه دوستوني اضافه کرد .

دفاتر روزنامه اختصاصي :
اين دسته از دفاتر بيشتر در موسسات بزرگ که تعداد معاملات تکراري آنها بسيار زياد است مورد استفاده قرار مي گيرد . معمولا حدود هشتاد تا نود درصد کليه فعاليتهاي مالي اين قبيل موسسات را مي توان به چهار گروه تقسيم و هر گروه را در دفتر روزنامه خاصي ثبت کرد .